Είδαμε τη παράσταση "Πετριχώρα" η ιστορία του γιοφυριού της Άρτας στο θέατρο Noūs

Βασισμένο στο θρυλικό δημοτικό τραγούδι “Το γιοφύρι της Άρτας”, το θεατρικό έργο που παρακολούθησαν μέχρι τώρα πάνω από 4.000 θεατές, φέρνει μπροστά το καίριο ερώτημα: «Τι κοινωνία είναι αυτή που χρειάζεται να χτίσει Λυγερές για να προοδεύσει;»

Το έργο

Ο πρωτομάστορας αποτελεί μια τραγική φυσιογνωμία, καθώς βρίσκεται μπροστά σε μια τρομερή ψυχολογική σύγκρουση ύστερα από το μήνυμα που μετέφερε το πουλί. Πρέπει ν’ αποφασίσει τι θα κάνει: να θυσιάσει
τη ζωή της γυναίκας του ή την κατασκευή του γεφυριού για την οποία είναι υπεύθυνος.
Η οδύνη του πρωτομάστορα είναι απερίγραπτη. Τι θα βαρύνει περισσότερο στην απόφαση του; η προσωπική του ευτυχία ή το καλό του συνόλου; Το θέλω ή το πρέπει; Τελικά ο πρωτομάστορας ιεραρχεί
το καθήκον του και την ευθύνη που έχει απέναντι στο κοινωνικό σύνολο ,υποτάσσεται στη μοίρα
του και αποφασίζει να θυσιάσει
τη γυναίκα του. Η απόφαση του όμως αυτή δεν τον ανακουφίζει, αντίθετα του δημιουργεί ανείπωτη θλίψη.
Η δραματικότητα κορυφώνεται όταν έρχεται η γυναίκα του στο γεφύρι. Η καρδιά του πρωτομάστορα ραγίζει αλλά δεν μπορεί πια να κάνει πίσω. Όταν φτάσει η τραγική στιγμή της θυσίας, ο πρωτομάστορας κάνει την πιο εντυπωσιακή, αποφασιστική και ταυτόχρονα πιο σκληρή κίνηση. Είναι αυτός που ρίχνει το μεγαλύτερο λίθο, ολοκληρώνοντας έτσι με τρόπο τραγικό και έντονα συγκινησιακό την πράξη της θυσίας. Είναι αυτός
που πρέπει να πραγματοποιήσει τις εντολές της μοίρας και αυτός που πρέπει να φέρει την κύρια ευθύνη
για την πράξη της θυσίας.

Η “Πετριχώρα” - Ηπειρώτικη ντοπιολαλιά του «πετριχώρ»: η ιδιαίτερη μυρωδιά της γης μετά τη βροχή - είναι μια συναρπαστική μυσταγωγική σκηνική εμπειρία που ζωντανεύει μια παράδοση αιώνων.

Το πέτρινο γεφύρι της Άρτας είναι το πιο ξακουστό στην Ελλάδα και αυτό βέβαια το οφείλει στο θρύλο για
τη θυσία της γυναίκας του πρωτομάστορα.

Κατά το δημοτικό τραγούδι που ανήκει στα άσματα του ακριτικού κύκλου, «1300 κτίστες, 60 μαθητές, 45 μάστοροι (μηχανικοί) υπό τον Αρχιμάστορα, προσπαθούσαν να κτίσουν τη γέφυρα της οποίας τα θεμέλια
κάθε πρωί ήταν κατεστραμμένα.

Τελικώς – σύμφωνα με τη λαϊκή παράδοση – «ένα πτηνό με ανθρώπινη φωνή γνωστοποίησε πως
για να στεριώσει η γέφυρα απαιτείται η ανθρωποθυσία της συζύγου του Πρωτομάστορα».
Το οποίο και έγινε με κατάρες που καταλήγουν σε ευχές.

Στο γάμο που έκανε ο πρωτομάστορας δεν έβαλε δακτυλίδι γιατί δήλωνε άθεος και ταξίδι του μέλιτος
πήγαν γύρο με ποδήλατα.

Η παράσταση

Από την αρχή μια γυναίκα μέσα σε λευκό ύφασμα, σαν άγαλμα. Το ύφασμα αυτό φιλοξένησε στη συνέχεια όλους τους ηθοποιούς. Άρτιο εικαστικό αποτέλεσμα και συντονισμένη κίνηση. Η ιστορία αφορά όλη
την κοινωνία, η ευθύνη μοιράζεται. Τα κοστούμια είναι πολυμορφικά, με μετακίνηση υφάσματος μεταμορφώνονται σε δέντρα. Μια ηθοποιός, ερμηνεύει το πουλί, που με ένα φύσημα ψιθυρίζει και μεταδίδει τον « χρησμό», που πρέπει να ικανοποιηθεί για να στεριώσει το γιοφύρι. « Αν δεν στοιχειώσετε με άνθρωπο
το γεφύρι, δεν θα στεριώσει!» Τα πουλιά εμφανίζονται με ανθρώπινες ιδιότητες πολύ συχνά στα δημοτικά τραγούδια και ο ρόλος τους είναι καθοριστικός. Δίνουν λύσεις, μεταφέρουν μηνύματα και η επιλογή
τους μαρτυρά τη συμμετοχή των στοιχείων της φύσης στην ανθρώπινη ζωή.
Τα λαογραφικά στοιχεία,
έχουν περάσει στην κίνηση των ηθοποιών, σε μια χορογραφία, που αποδίδει την τραγικότητα του μύθου,
την απόφασης, της εκτέλεσης της, του θρήνου και του μοιρολογιού βέβαια.

Εννέα ηθοποιοί δημιουργούν μια πολυφωνική κοινότητα που μέσα από το παραδοσιακό τραγούδι,
τα τελετουργικά σχήματα,
και την μεστή ερμηνεία χτίζουν και γκρεμίζουν αδιάκοπα τον κόσμο της ιστορίας.

Οι θεατές έρχονται πρόσωπο με πρόσωπο με την παράδοση. Οι ηθοποιοί Νεφέλη Γκίκογλου, Βασιλική-Λυδία Καλογιάννη, Δημήτρης Κρίκος, Αριάδνη Κώστα, Ευαγγελία Μπότση, Λένα Νεστορίδου, Γεωργία Ποντσουκτσή, Θάνος Πουμάκης, Ελένη Χριστοφή κάνουν θέατρο, αποδίδουν έναν θρύλο της παράδοσης,
με ελάχιστα σκηνικά αντικείμενα, ένα ύφασμα, αλλά με μεγάλη κατάθεση ψυχής και εξαιρετική εκφραστικότητα. Αποδίδεται η χαρά, ο έρωτας, η δεισιδαιμονία, η αίσθηση του χρέους για το κοινό καλό,
ο φόβος, η συντριβή, η ενοχή, το πένθος.

Η σκηνοθεσία του Χάρη Θώμου είναι ουσιαστική και απολύτως λειτουργική και κατόρθωσε να αναδείξει
το βάθος του κειμένου, την ποιητικότητά του και βέβαια τα λαογραφικά του στοιχεία. Στο αποτέλεσμα αυτό συμμετείχαν με την κίνηση, που δίδαξε η Μαριάνθη Ψωματάκη, με τη μουσική και τον ήχο ο Μάριος Αποστολακούλης, με την διδασκαλία του παραδοσιακού τραγουδιού η Νατάσα Τσακηρίδου, με τους φωτισμούς η Αθηνά Μπανάβα και οπωσδήποτε με τα σκηνικά η Κατερίνα Κουκότα και με τα κοστούμια
η Νεφέλη Νικολαΐδη.

Μια παράσταση, ένα πλήρες θεατρικό αποτέλεσμα, που γίνεται αντιπροσωπευτικό
της πολιτιστικής μας κληρονομιάς.

Ταυτότητα της παράστασης

Σκηνοθεσία: Χάρης Θώμος

Δραματουργία: Αμαλία Κοντογιάννη

Κίνηση: Μαριάνθη Ψωματάκη

Μουσική - Ηχοτοπία: Μάριος Αποστολακούλης

Διδασκαλία παραδοσιακού τραγουδιού: Νατάσα Τσακηρίδου

Φωτισμοί: Αθηνά Μπανάβα

Σκηνογραφία: Κατερίνα Κουκότα

Ενδυματολογία: Νεφέλη Νικολαΐδη

Βοηθός σκηνοθέτη: Θεοχάρης Μπαϊρακταρίδης

Φωτογραφία: Γιώργος Ματζάρης & Λευτέρης Τσινάρης

Γραφιστική επιμέλεια: Χάρης Θώμος

Επικοινωνία - Δημόσιες σχέσεις: Μαρία Τότσκα

Παραγωγή: DOT Ensemble ΑΜΚΕ

Επί σκηνής:
Νεφέλη Γκίκογλου, Βασιλική-Λυδία Καλογιάννη
Δημήτρης Κρίκος, Αριάδνη Κώστα
Ευαγγελία Μπότση, Λένα Νεστορίδου
Γεωργία Ποντσουκτσή, Θάνος Πουμάκης
Ελένη Χριστοφή

Σημαντική σημείωση

Βραβεύσεις της "Πετριχώρας

Κόσοβο:
- Βραβείο Καλύτερης Παράστασης - 9ο Διεθνές Φεστιβάλ Θεάτρου Πρίστινα
- Βραβείο Καλύτερου Σκηνοθέτη - 9ο Διεθνές Φεστιβάλ Θεάτρου Πρίστινα

Ελλάδα:
- Βραβείο Καλύτερου Ερμηνευτικού Συνόλου - 14α Θεατρικά Βραβεία Θεσσαλονίκης)
- Βραβείο Καλύτερου Τοπικού Θιάσου - 14α Θεατρικά Βραβεία Θεσσαλονίκης)

Αλβανία:
- Τιμητική διάκριση - 27o Διεθνές Φεστιβάλ Θεάτρου Skampa

Διπλή υποψηφιότητα στα Βραβεία της Ελληνικής Ένωσης Κριτικών Θεάτρου
και Παραστατικών Τεχνών στις κατηγορίες Επιτελεστικών Τεχνών και Κίνησης