Είδαμε τη παράσταση "Βρικόλακες" του Χένρικ Ίψεν στο θέατρο Radar

Το έργο του Χένρικ Ίψεν «ΒΡΙΚΟΛΑΚΕΣ» γραμμένο το 1881 ήταν μια κραυγή ενάντια στην υποκρισία
και την διαφθορά. Συνάντησε πολλές αντιδράσεις από το πρώτο ανέβασμα του στο θέατρο, για την τολμηρότητά
του και τον τρόπο με το οποίο έθιγε τον καθωσπρεπισμό και τις μικροαστικές αντιλήψεις της κοινωνίας
και της εκκλησίας. Ο Ίψεν καταγγέλλει «την υποκρισία του κλήρου, τη χαλάρωση του οικογενειακού ιστού
και την οικοδόμηση μιας κοινωνίας θεμελιωμένης στο ψεύδος και τη συμβατικότητα».
Κατάφερε όμως να επιβληθεί και να θεωρείται σήμερα από τα πιο σημαντικά έργα της παγκόσμιας δραματουργίας.

Tο έργο

Η Ελένα Άλβινγκ (Αναστασία Παπαστάθη) ετοιμάζεται να εγκαινιάσει ένα ορφανοτροφείο προς τιμήν του Λοχαγού Άλβινγκ , του άσωτου συζύγου της, που έχει πεθάνει, για να συντηρήσει μια τεχνητή καλή εικόνα του απέναντι
στον γιο της Όσβαλτ Άλβινγκ και απέναντι τον κοινωνικό τους περίγυρο. Πιστεύει ότι έτσι θα σκεπάσει τα μυστικά
της οικογένειας και θα κλείσει τους λογαριασμούς με το σκοτεινό παρελθόν του συζύγου της.

Η προτεσταντική ηθική, η πατριαρχική κοινωνία, τα ανελεύθερα καθεστώτα λειτουργούν τόσο περιοριστικά
στην ελευθερία και αυτοδιάθεση του ατόμου που το άτομο εγκλωβίζεται. Εν προκειμένου η γυναίκα, η μητέρα,
η κ. Άλβινγκ. Ακόμα κι έτσι όμως δεν μπορεί να ελέγξει τα πάντα. Όσο και να προσπάθησε δεν μπορεί να προφυλάξει τον γιο της από την καταστροφική πατρική επίδραση.

Ο Πάστορας Μάντερς (Θοδωρής Σκούρτας) έρχεται να εκφωνήσει τον λόγο στα εγκαίνια του ορφανοτροφείου
και βρίσκει μπροστά του το παρελθόν του, τις συνέπειες της προτεσταντικής του ηθικής μέσα στα οποία εμπλέκονται
και άλλα άτομα όπως η κ.Άλβινγκ, η Ρεγγίνα, η νεαρή που είναι στην υπηρεσία της και ο ξυλουργός Ένγκστραντ.

Ο Ένγκστραντ έρχεται να δει τη Ρεγγίνα, που την έχει σαν κόρη του για να της πει ότι θα βάλει μπροστά μια νέα δουλειά. Θα κάνει στην πόλη ένα πανδοχείο για τους ναυτικούς. Της το παρουσιάζει ότι εκείνη θα είναι υπεύθυνη,
σε ένα φιλόξενο πανδοχείο για καπετάνιους. Η περιγραφή είναι αρκετά απωθητική για τη Ρεγγίνα, όπως και η ίδια
η φυσιογνωμία του Ένγκστραντ. Η Ρεγγίνα δεν θέλει να παντρευτεί καπετάνιο, αλλά και ο Ένγκστραντ δεν
την αποκαρδιώνει, της λέει ότι μπορεί μόνο να «βγαίνει» λίγο με κάποιον από αυτούς. Ο Ένγκστραντ συμπυκνώνει
ό,τι ρυπαρό θέλει να καταδείξει ο Ίψεν σε μια σάπια κοινωνία, παρόμοιο με αυτό του Πάστορα Μάντερς, μόνο που
ο δεύτερος έχει πάνω του άλλο λούστρο και βέβαια την ευλογία της εκκλησίας. Ο Πάστορας προτείνει να μην κάνουν ασφάλιση για το ορφανοτροφείο, για να μην πει ο κόσμος ότι δεν έχουν πίστη στη Θεία Πρόνοια.
Με εκπληκτικό τρόπο ο Ίψεν κάνει μια προοικονομία αναφέροντας ότι πιάνουν φωτιές εκεί κάτω και βρίσκει
τρόπο να καταδείξει την υποκρισία.

Θύμα όλων ο νέος, ο Όσβαλντ, που έχει γυρίσει από το Παρίσι, κουρασμένος από το ταξίδι του. Ακολούθησε το όνειρό του να γίνει ζωγράφος και σε αυτό αντιτάχθηκε ο Πάστορας Μάντερς, αλλά προκειμένου να τον απομακρύνει
από τον πατέρα του η μητέρα του τον στήριξε, έτσι είχε την ευκαιρία να συναναστραφεί έναν διαφορετικό κόσμο κοντά στα ενδιαφέροντά του, έναν κόσμο που του άνοιξε τους ορίζοντες. Διαπιστώνει ότι οι οικογενειάρχες επιδίδονται
σε ακολασίες.

Ο Λοχαγός δεν είχε καμία αντίληψη ότι ο Όσβαλντ ήταν παιδί και τον είχε πνίξει σε έναν πυκνό καπνό πίπας σε σημείο που το παιδί έκανε εμετό και αδιαθέτησε. Καμία ενσυναίσθηση.

Τα πρόσωπα του έργου θα αναμετρηθούν μεταξύ τους διεκδικώντας απεγνωσμένα το φως και την χαρά της ζωής, έχοντας να παλέψουν με τις σκουριασμένες ιδέες, με τις παλιές αντιλήψεις, με τα βιώματά τους, με την κληρονομιά των γονιών τους.

Η παράσταση

Η κ. Άλβινγκ ήθελε ο Όσβαλντ να κληρονομήσει μόνο από εκείνη περιουσία και μόνοντα δικά της γενετικά δεδομένα, έτσι έκανε δωρεά όλη την περιουσία του πατέρα του σε κοινωφελή ιδρύματα για να παρουσιάσει έναν καθαγιασμένο πρόσωπο του άνδρα της. Ήθελε να σβήσει το αποτύπωμα του πατέρα πάνω στο παιδί της. Δύσκολο, έως αδύνατο αυτό. Τα γενετικά δεδομένα ο Ίψεν τα ονομάζει βρικόλακες.

Ένα χρόνο μετά τον γάμο της η κ. Άλβιγκ βλέποντας την εκτροχιασμένη ζωή του άντρα της ζήτησε καταφύγιο
στον Μάντερς, ο οποίος βιάστηκε να την χαρακτηρίσει και την έδιωξε, την έστειλε πίσω στον κακοποιητικό
σύζυγό της, χωρίς να φαντάζεται τί συνέβαινε στη ζωή της.

Η Αναστασία Παπαστάθη επιχείρησε μια καινούργια μετάφραση του έργου, που πραγματικά μαζί με την σκηνοθεσία της ήταν σαν να ξεδίπλωνε τις προθέσεις του συγγραφέα και να άφηνε χώρο στα πρόσωπα να αποκαλυφθούν από μόνα τους πάνω στην σκηνή.

Ο Ίψεν στο έργο του «Βρικόλακες» μέσα από την μικρογραφία της οικογένειας Άλβινγκ και του κοινωνικού πλαισίου που την περιβάλει, πραγματεύεται θέματα που αγγίζουν διαχρονικά ηθικά, κοινωνικά και ψυχολογικά ζητήματα.
Τίποτα δεν αλλάζει. Ο Λοχαγός πέθανε, όπως έζησε μέσα στην ακολασία.

Μέσα στους Βρικόλακες ο Ίψεν μιλά για τα δικαιώματα των γυναικών. Η κ. Άλβινγκ προσπαθεί να απεμπλακεί από
τον τοξικό της γάμο, αλλά ο προτεσταντισμός, και ο καθωσπρεπισμός δεν επιτρέπει στη γυναίκα να εγκαταλείψει
τον γάμο της, οφείλει να θυσιάζεται και να διατηρεί μιαν αψεγάδιαστη οικογενειακή εικόνα.
Με αγανάκτηση αναφωνεί «Δεν αντέχω πια τις δεσμεύσεις, την υποκρισία, τα ψέματα... Θέλω να νοιώσω ελεύθερη!»

Ο Μάντερς (Θοδωρής Σκούρτας) εκπροσωπεί ακριβώς αυτόν τον συντηρητισμό. Βλέποντας τον Όσβαλντ με την πίπα του πατέρα του αμέσως κάνει τον συσχετισμό με εκείνον. Τρομακτικό, ένα αντικείμενο και μόνο τί δύναμη μπορεί να έχει και να στοιχειώνει, να βρικολακιάζει το νεώτερο άνθρωπο. Μόνο η κ. Άλβινγκ ξέρει γιατί πρέπει να απομακρύνει τον γιο της από τη Ρεγγίνα.

Ο Ένγκστραντ (Μιχάλης Καλιότσος) έρχεται να μαζέψει, να καλύψει, να «εξυπηρετήσει» έναντι κάποιων κορωνών. Είναι σκοτεινός άνθρωπος, κερδοσκόπος, χωρίς αισθήματα. Έχει μια ταρτούφικη συμπεριφορά και μαζί με την «ηθική» της εκκλησίας αποτυπώνει το διαβρωμένο κοινωνικό σύστημα.

Η Ρεγγίνα (Σοφία Αγγελικοπούλου) βαθιά μέσα της θα ήθελε να ακολουθήσει τον Όσβαλντ στο Παρίσι και να ξεφύγει από τη θέση της οικονόμου στο σπίτι της κ.Άλβινγκ. Καταλαβαίνει ότι την έχουν «ρίξει» μέσα στο σπίτι, που μεγάλωσε και αντιλαμβάνεται πόσο ανυπεράσπιστη είναι απέναντι στα ακλόνητα κοινωνικά δεδομένα.

Ο Όσβαλντ (Νεκτάριος Φαρμάκης), νέος, φωτισμένος από νέες ιδέες, αρχικά φαίνεται φέρελπις, για να αποκαθηλωθεί στο τέλος, παρασύροντας σε αυτό και τη μητέρα του. Είναι ο καταλύτης. Είναι αυτό το πρόσωπο, που αποκαλύπτει
τους υπόλοιπους και αποδεικνύει τη διαχρονικότητα του μεγάλου αυτού έργου. Τα σκηνικά και τα κοστούμια
της Κυριακής Πανούτσου, με τους φωτισμούς της Αναστασίας Παπαστάθη και τη μουσική του Πάνου Φορτούνα υπηρετούν τον στόχο της παράστασης.

Εξαιρετικές οι ερμηνείες των ηθοποιών, που συνέβαλαν καθοριστικά για να επικοινωνήσουν αυτό το σπουδαίο κείμενο. Με απελπισία ζητά ο Όσβαλντ το φως, νιώθει το μυαλό του να διαλύεται, καταλαβαίνει πως οτιδήποτε όμορφο υπήρχε μέσα του θα γίνει και αυτό άσχημο, γιατί « εκ γενετής έχει κάτι σάπιο μέσα του», όπως του διέγνωσε ο γιατρός στο Παρίσι.

Εκλιπαρεί τη μητέρα του για ένα τέλος, ωθώντας την να καταπατήσει και το τελευταίο ηθικό οχυρό της.

Μια ενδιαφέρουσα παράσταση που δεν πρέπει να χάσει όποιος αγαπά το κλασικό

Ταυτότητα Παράστασης

Απόδοση- Σκηνοθεσία: Αναστασία Παπαστάθη

Σκηνικά- Κοστούμια: Κυριακή Πανούτσου

Μουσική επιμέλεια: Πάνος Φορτούνας

Φωτισμοί: Αναστασία Παπαστάθη

Φωτογραφίες: Τζούλια Χατζηκωστάκη

Επικοινωνία: Αντώνης Κοκολάκης

ΕΡΜΗΝΕΥΟΥΝ ΑΛΦΑΒΗΤΙΚΑ

Σοφία Αγγελικοπούλου: Ρεγγίνα

Μιχάλης Καλιότσος: Ένγκστραντ

Αναστασία Παπαστάθη: Κυρία Άλβινγκ

Θοδωρής Σκούρτας: Πάστορας Μάντερς

Νεκτάριος Φαρμάκης: Όσβαλντ Άλβινγκ

Πληροφορίες

Χώρος: Θέατρο Radar

Πλ. Αγίου Ιωάννη & Πυθέου 93,Νέος κόσμος

Στάση μετρό "Άγιος Ιωάννης"

Ημέρες Παραστάσεων: Κάθε Παρασκευή και Σάββατο στις 21:00 & Κυριακή στις 19:00

Διάρκεια: 120' (με διάλειμμα 10΄)

Τιμές Εισιτηρίων:

18€: Κανονικό

15€: Μειωμένο (Φοιτητές, ΑΜΕΑ , Άνεργοι, Άνω των 65)

12€ Oμαδικά εισιτήρια 10 ατόμων και άνω

8€ Ατέλειες

Πληροφορίες-Kρατήσεις: 210 9769294

Προπώληση: more.gr

Ακολουθήστε το Θέατρο